به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اكوتوریسم یا همان طبیعت گردی كه معادل فارسی دقیق آن 'بوم گردشگری' است، شاخه ای از صنعت گردشگری به شمار می رود كه درآن گردشگران برای بازدید از مناطق طبیعی نامسكون و دست‌نخورده جهان سفر می‌كنند و به تماشای طبیعت بكر و حیات وحش آن مناطق می نشینند.

علاقه مندان به طبیعت گردی در اقصی نقاط جهان به حدی است كه بسیاری از كشورها بخش قابل توجهی از درآمد ملی خود را از طریق جذب طبیعت گردان به دست می آورند؛ شاید به همین خاطر است كه سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) نیمی از گردشگران را در سال 2020 میلادی طبیعت‌ گرد دانسته و قرن حاضر را قرن طبیعت ‌گردی نامیده است.

نكته اصلی در طبیعت گردی، حفظ محیط زیست و برهم نزدن آرامش و رفاه مردم محلی است كه در این مناطق بكر طبیعی اعم از صحرا، بیابان، كوه ها و جنگل ها سكنی گزیده اند.

طبیعت گردی گونه های متفاوتی دارد؛ از گردش های آبی و ساحلی گرفته تا كوهنوردی، بیابان‌گردی، دامنه‌نوردی و غار نوردی، مردم‌شناسی، طبیعت درمانی، صید و شكارو... كه همگی به عنوان زیرمجموعه ای از اكوتوریسم تعریف می شوند.

صنعت اكوتوریسم در دو دهه اخیر رشد قابل توجهی در سراسر جهان بوده است و تلاش كشورها برای جذب اكوتوریست ها انكار نشدنی است اما با وجود همه این تلاش ها هنوز طبیعت گردان كمتر از 10 درصد از كل گردشگران جهان را تشكیل می دهند.

افزایش سهم طبیعت گردان از گردشگری جهان بیش از هرچیز نیازمند آموزش و معرفی جاذبه های طبیعی اقصی نقاط جهان است تا از این طریق سیاحان علاوه بر بازدید در حفظ طبیعت و فرهنگ هایی كه در مناطق بكر جهان به حیات خود ادامه می دهند، بكوشند.

در ایران نیز موضوع طبیعت گردی در ابتدای راه فعالیت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با تشكیل كمیته ملی طبیعت گردی مورد توجه قرار گرفت؛ كمیته ای كه ارگان های مختلف از جمله جهادكشاورزی، جنگل ها و منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و...

تشكیل شده بود.

این كمیته در واپسین روزهای سال گذشته خورشیدی به اداره كل طبیعت گردی ارتقا یافت و 'سیدحسن موسوی' رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یكی از ماموریت های این اداره كل را برنامه ریزی برای جذب حداقل دو میلیون 'طبیعت گرد' به كشور در سال 91 اعلام كرد.

اما مشكل اصلی در مسیر توسعه طبیعت گردی در ایران ایجاد زیرساخت های لازم برای اسكان طبیعت گردان در نقاط مختلف كشور است به گونه ای كه از سویی اكوسیستم منطقه دستخوش تغییر و تحول نشود و از سوی دیگر امكانات لازم برای اسكان این دسته از گردشگران فراهم باشد.

به گفته 'منوچهر جهانیان' معاون گردشگری كشور، نبود زیرساخت ها، نداشتن شناخت كافی از حوزه طبیعت‌‌گردی، كمبود متخصص و فقدان فرهنگ مناسب طبیعت ‌گردی از چالش های توسعه طبیعت گردی در كشور است كه در نهایت سبب از بین رفتن چشم‌اندازهای مناسب طبیعی كشورمان می شود.

هرچند وی معتقد است كه می توان با برنامه‌ریزی مناسب و تعامل جوامع محلی با سازمان‌های مسوول در حوزه گردشگری، به قطب اصلی طبیعت گردی در خاورمیانه تبدیل شد.

یكی از دستاوردهایی كه توسعه صنعت طبیعت گردی می تواند برای كشوری چون ایران به ارمغان آورد، جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه روستاییان به شهرها است زیرا با ورود هر گردشگر، شغل ایجاد می شود و دیگر جوانان مجبور نخواهد بود برای كسب درآمد راهی شهرها شوند.

بی تردید توسعه طبیعت ‌گردی تنها در حوزه وظایف یك یا چند سازمان و وزارتخانه نیست بلكه مردم نیز با حفظ طبیعت و پاك نگه داشتن زمین می توانند حفظ این سرمایه ملی سهیم باشند كه این مهم با آموزش كودكان و همه اقشار سنی و تشكیل سازمان های مردم نهاد در مناطق گردشگر پذیر امكان پذیر است.

به نظر می رسد طبیعت گردی بیش از سرمایه گذاری نیازمند فرهنگ سازی است تا مردم و گردشگران نحوه برقراری ارتباط با جوامع محلی و بومی را بیاموزند، محیط زیست را حفظ كنند و دیگران را از وجود چنین جاذبه هایی آگاه كنند.

فراهنگ 2025 1418